Pakiet SLIM VAT 3 – zmiany dla przedsiębiorców – część 1

Od 1 lipca 2023 r. zaczynają obowiązywać znowelizowane przepisy o podatku VAT. Mają one ułatwić życie przedsiębiorcom. Sprawdź, co się zmieniło w ustawie o VAT.

SLIM VAT 3 to duże zmiany w VAT

W ramach znowelizowanych przepisów o podatku VAT nastąpiło wiele ważnych zmian – niektóre omówimy w tym artykule, kolejne w następnej części.

W tej części artykułu omówimy następujące zmiany:

• miarkowanie sankcji VAT,
• nowy limit dla małego podatnika VAT,
• zmiany w walutowych fakturach korygujących,
• zmiany w fakturach zaliczkowych i końcowych,
• Brak opłat za wydanie WIS

Miarkowanie sankcji VAT

Do czerwca 2023 roku sankcje VAT były nakładane w wysokości z góry określonej w przepisach. Ich wartość wynosiła 15, 20 lub 30% bez względu na okoliczności, w których doszło do powstania nieprawidłowości. Zmiany w prawie to efekt zakwestionowania dotychczasowego brzemienia przepisów przez TSUE w wyroku C-935/15.

Po 1 lipca 2023 przepisy zawarte w ustawie o podatku od towarów i usług pozwalają naczelnikowi urzędu skarbowego na nałożenie dodatkowego zobowiązania w niższej wysokości. W pewnych przypadkach może on całkowicie odstąpić od wymierzenia kary. Oznacza to, że przy podejmowaniu decyzji o nałożeniu sankcji będzie miało znaczenie czy nieprawidłowości powstały w skutek umyślnego działania, czy też w innych okolicznościach.

Według nowych przepisów organ podatkowy przy nakładaniu sankcji będzie brał pod uwagę:

• kwotę stwierdzonych nieprawidłowości,
• okoliczności związane z powstaniem nieprawidłowości,
• stopień i rodzaj naruszenia obowiązku ciążącego na przedsiębiorcy,
• jakie działania podjął przedsiębiorca po stwierdzeniu nieprawidłowości w celu usunięcia jej skutków,
• stopień, rodzaj i częstotliwość dotychczas stwierdzonych nieprawidłowości dotyczących zobowiązań podatkowych.

W nowych przepisach pozostały wartości 15, 20 i 30%, z tą różnicą, że pojawiło się słowo “do”, które całkowicie zmienia przewidziany w prawie sposób nakładania sankcji.

Zmiana limitu dla małego podatnika VAT

Jest to zmiana, która ujednolica pojęcie małego podatnika na gruncie podatku VAT i podatku dochodowego PIT oraz CIT. Mały podatnik zgodnie z art. 5a pkt 20 ustawy o PIT lub art. 4a pkt 10 ustawy o CIT to taki podmiot, którego przychody ze sprzedaży łącznie z należnym podatkiem VAT nie przekroczyły w poprzednim roku podatkowym równowartości 2 mln euro. Przeliczenia tej kwoty na złotówki dokonuje się w zaokrągleniu do 1000 złotych według średniego kursu euro ogłoszonego przez NBP na pierwszy roboczy dzień października poprzedniego roku podatkowego.
Do czerwca 2023 r. limit dla małego podatnika VAT był ustalony na poziomie równowartości kwoty 1 200 000 euro. Sposób przeliczenia tej kwoty na złotówki był identyczny jak dla podatku PIT lub CIT, ale istniała spora różnica w wartości tych kwot. Zmieniło się to od 1 lipca 2023. Od tego dnia limit dla małego podatnika VAT został zwiększony do 2 000 000 euro.

Dzięki tej zmianie większa liczba przedsiębiorców będzie mogła skorzystać z metody kasowej przy rozliczaniu podatku VAT. Pozwoli to im na zapłatę podatku VAT od wystawionych faktur dopiero w momencie, gdy otrzymają od swoich kontrahentów zapłatę za sprzedane towary lub usługi. Status małego podatnika VAT uprawnia także do kwartalnych rozliczeń podatku VAT, pod warunkiem, że nie jest to pierwszy rok działalności danej firmy. To wszystko sprawia, że jest to korzystna zmiana z punktu widzenia przedsiębiorców.

Zmiany dla faktur korygujących, zaliczkowych i końcowych

Do czerwca 2023 roku kurs przeliczeniowy stosowany do faktur korygujących wystawionych w walucie obcej był uzależniony od przyczyny korekty. Rozróżniano pierwotną i wtórą przyczynę. Konsekwencją takiego podziału było stosowanie przeliczenia wstecznego dla kursu z faktury pierwotnej oraz bieżącego kursu dla korekty faktury.

Nowe przepisy uściśliły, że bez względu na przyczynę korekty do przeliczania wartości faktury korygującej stosowany ma być kurs według którego przeliczona została faktura pierwotna. Nie ma przy tym znaczenia czy korekta została wystawiona na plus, czy na minus. Natomiast w przypadku faktur korygujących zbiorczych należy zastosować kurs z ostatniego dnia roboczego przed wystawieniem korekty.

Do tej pory przepisy ustawy o VAT nie precyzowały co zrobić w sytuacji, gdy w tym samym miesiącu miała miejsce zarówno wpłata zaliczki, jak i dostawa towaru czy wykonanie usługi. Z tego względu niektórzy przedsiębiorcy wystawiali fakturę zaliczkową i końcową pomimo tego, że oba zdarzenia gospodarcze miały miejsce w tym samym okresie rozliczeniowym.

W nowelizacji ustawy o VAT pojawił się przepis, który wyjaśnia jak postąpić w takiej sytuacji. Jeśli zarówno zapłata zaliczki, jak i dostawa będą miały miejsce w tym samym miesiącu, to podatnik będzie zwolniony z obowiązku wystawienia faktury zaliczkowej. W tym wypadku wystarczy, że wystawi fakturę końcową. Jednak na dokumencie tym będzie musiał wskazać datę otrzymania zaliczki.

Brak opłat za wydanie WIS

Wiążąca Informacja Stawkowa (WIS) to rodzaj interpretacji indywidulanej, który dotyczy możliwości stosowania obniżonej stawki podatku VAT. Do tej pory opłata za wydanie WIS wynosiła 40 złotych. Nowelizacja ustawy o VAT od 1 lipca 2023 roku zniosła konieczność wnoszenia takiej opłaty.

Jednak to nie wszystkie zmiany związane z WIS. W najnowszym porządku prawnym ustawa określa także jak długo ważna jest taka informacja oraz w jakich przypadkach dochodzi do wygaśnięcia WIS.

Okres obowiązywania WIS to 5 lat. Informacja jest ważna od następnego dnia po doręczeniu jej podatnikowi aż do dnia, w którym nastąpi jedno z wymienionych niżej zdarzeń:

• doręczenie decyzji o zmianie WIS,
• doręczenie decyzji o uchyleniu WIS,
• upływ okresu, na jaki została wydana decyzja.

Nowe przepisy SLIM VAT 3 doprecyzowują też w jakich okolicznościach może nastąpić wygaśnięcie WIS. W ustawie wskazano 3 możliwości. Będzie tak wtedy, gdy na skutek zmian w przepisach ustawy o VAT albo zmian przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tej ustawy nieaktualna stanie się:

• stawka podatku VAT właściwa dla towaru lub usługi,
• podstawa prawna stawki podatku,
• klasyfikacja statystyczna.